آبادان از دوربین اینگ مورات

**اینگ مورات در حال عکاسی در پرسپولیس، استان فارس – 1956**
**© Inge Morath / Magnum Photos**

اینگ مورات (2002- 1923) عکاس[و ژورنالیست] زن اتریشی در سفری چند هفته ای در سال 1956 به ایران، به عکاسی از مردم و جامعه ایرانی پرداخت؛ از جمله مهم ترین عکس های او تصاویری است که از شهر آبادان، به عنوان یک شهر چند فرهنگی ثبت کرده است.

مورات که از اعضای فعال آژانس عکس “مانوم” در پاریس بود، در نظر داشت در مسیر “راه ابریشم” که مارکوپولو آن را پیموده بود، عکاسی کند. او برای شروع ایران را انتخاب کرد و در تهران و بسیاری از شهرهای بزرگ ایران، تصاویری را ثبت کرد که بعدها مورد توجه علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران قرار گرفت.

مورات در پنج هفته ای که در ایران اقامت داشت، به آبادان نیز سفر کرد. آنچه در عکس های او، بویژه عکاسی در آبادان چشمگیر است، تقابل و همزیستی سنت و مظاهر تمدن جدید، در جامعه ای است که در حال مدرنیزه شدن است.

در آن زمان پالایشگاه آبادان یکی از بزرگترین پالایشگاه های نفت در دنیا محسوب می شد. ساخت ابن پالایشگاه و اداره آن در اختیار شرکت های چند ملیتی بود که از مهندسان و تکنسین های خارجی سود می بردند.

این خارجی ها مدت های زیادی در آبادان اقامت داشتند. تاسیس خانه های سازمانی، تفرجگاه های مدرن، زمین های تنیس، استخر و باشگاه های قایق رانی از جمله امکاناتی بود که برای این میهمانان مهیا شده بود.

IRAN. Abadan. 1956. The Abadan Lawn Tennis Club.

حضور طولانی مدت این خارجی ها کم کم تاثیر خود را بر مردم آبادان گذاشت و نوعی زندگی در آبادان رواج پیدا کرد که تا قبل از آن شاید فقط در تهران دیده شده بود. تاثیر فرهنگی به قدری بود که برخی واژه ها که انگلیسی بودند وارد زبان محاوره مردم شد و تا همین حالا هم به حیات خود ادامه داده اند.

اینگ مورات در سفر به آبادان، از این شهر چند فرهنگی ایران عکاسی کرده است. عکس های وی برای بسیاری از آبادانی ها که در آن دوره در این شهر زندگی کرده اند، خاطره انگیز و دوست داشتنی است.

منبع: مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت